Հովհաննիսյան Անուկայի մեդիատիրույթ

Մեկ այլ լեգենդ էլ պատմում է մի աղքատ անտառապահի մասին, ով շատ վաղուց Ս. Ծննդյան տոնի նախօրեին հանդիպում է մի կորած և քաղցած մանկան: Չնայած իր ծայրահեղ աղքատ լինելուն` անտառապահը մանկանն ապահովում է կերակուրով և օթևանով: Առավոտյան արթնանալով` նա իր դռան մոտ տեսնում է մի գեղեցիկ ու շքեղ տոնածառ: Քաղցած մանուկն իրականում ծպտյալ Քրիստոսն էր: Նա էր դրել տոնածառը` որպես այդ լավ մարդուն փախհատուցում` իր բարեգործության համար:
Կա նաև այն լեգենդը, թե տոնածառը կարող է լինել «Դրախտի ներկայացում»-ը: Միջնադարում մարդկանց մեծամասնությունը գրագետ չէր և չէր կարող կարդալ, և ներկայացումները վերածվում էին Եվրոպայում Աստվածաշնչի ուսուցման դասերի: «Դրախտի ներկայացում»-ը, որում պատմվում էր մարդու արարման և Ադամի ու Եվայի` Եդեմի պարտեզից արտաքսման մասին, բեմադրվում էր ամեն տարի ձմռանը` դեկտեմբերի 24-ին: Քանի որ ներկայացման համար պետք էր խնձորենի, իսկ ձմռանն էլ խնձորենին բերք չի տալիս, հարկ եղավ խնձորենին փոխարինել մշտադալար ծառերով և դրանք զարդարել խնձորներով:
Գերմանիայից ծագող մեկ այլ լեգենդ էլ կա սարդերի և սարդոստայնի մասին: Վաղ անցյալում ընտանիքը թույլ էր տալիս, որ իրենց ընտանի կենդանիները Ս. Ծննդյան տոնի նախօրեին մտնեին տուն և տեսնեին տոնածառը: Քանի որ մանուկ Հիսուսը ծնվեց ախոռի մսուրում, մարդիկ մտածում էին, որ կենդանիները ևս պետք է մասնակցեն Ս. Ծննդյան տոնակատարությանը: Սակայն սարդերին թույլ չէին տալիս մտնել տուն, քանի որ տանտիրուհիներին դուր չէր գալիս նրանց` ամենուր հյուսած ոստայնը: Իհարկե, սարդերը դրա համար շատ տխուր էին և մի տարի էլ այդ մասին բողոքեցին Քրիստոսին: Նա խղճաց սարդերին և որոշեց ուշ գիշերը նրանց ներս թողնել` տեսնելու տոնածառը: Սարդերին տոնածառը շատ դուր եկավ, և նրանք ողջ գիշերը պտտվեցին նրա ճյուղերի մեջ` հյուսելով իրենց ոստայնը: Ս. Ծննդյան տոնի առավոտյան տանտիրուհիները տեսան սարդերի արարքը, սակայն զայրանալու փոխարեն հիացան, որովհետև մանուկ Հիսուսը նրանց հյուսած սարդոստայնը վերածել էր շողշողուն փայլազարդերի:

Եղևնին անմահության և հավերժ կյանքի, վերածննդի, անթառամության, առողջության, երկարակեցության, հավատարմության, ազնվության և համբերության  խորհրդանիշ է: Հնուց  մարդիկ հավատում էին, որ եղևնին  պաշտպանում է տունը չար ուժերից: Ձմեռային արևադարձի ժամանակ հին գերմանացիները առաստաղից հատուկ կախում էին եղևնու ճյուղերը, որպեսզի  մաքրեն իրենց տունը: Շուտով եղևնու ճյուղերին փոխարինեցին ամբողջական  ծառերը: Եղևնին արմատից  կախում էին առաստաղից, այն խորհրդանշում էր երկիրն լուսավորող արևը, իսկ ծառի արմատները` ամեն ինչի  հիմքը: Այսպիսով երկրայինը  դառնում է երկնայինի արտացոլումը: Գերմանացի ժողովուրդների մեջ եղել է հնագույն սովորություն` Ամանորին գնալ անտառ, որտեղ նախօրոք ընտրված եղևնին զարդարում էին մոմերով, գունավոր կտորներով, և ամանորյա ծեսը  կատարում էին դրա շուրջը:

Ժամանակի ընթացքում եղևնիները սկսեցին կտրել և բերել տուն, որոնք տեղադրվում էին սեղանի վրա: Ծառին ամրացնում էին մոմեր, խնձորներ, քաղցրավենիքներ:

Գերմանացիների մկրտությունից հետո այդ սովորույթներն ու ծեսերը  ստացան  քրիստոնեական իմաստ, և տներում տեղադրված տոնածառերը դարձան Սուրբ Ծննդյան տոնի Ճրագալույցի  պարտադիր ատրիբուտ:

Այժմ այդպիսի եղևնին կոչվում է Սուրբ Ծննդյան  տոնածառ: Սուրբ Ծննդյան  հանդիսություններում ներգրավված են  ոչ միայն մեծահասակները, այլև ավելի ու ավելի շատ երեխաներ:
Տոնածառը զարդարելու ավանդույթը, ինչը մենք անում ենք նաև այսօր, սկիզբ է դրել գերմանական հայտնի բարեփոխիչ Մարտին Լյութերը: Սուրբ Ծննդյան նախօրեին, տուն վերադառնալիս,  նա հիանում էր երկնքի գեղեցկությամբ: Աստղերը փայլոմ էին նույնիսկ ծառերի ձնառատ ճյուղերի միջից, ասես բոցկլտում էին սաղարթները: Տանը Մարտինը սեղանին է դնում եղևնին, զարդարում մոմերով, իսկ գագաթին` աստղ` ի հիշատակ  Բեթղեհեմյան աստղի: Մարտին Լյութերը գրել է. «Ինչպես հավերժական Աստվածն է  մարմնավորված փոքրիկ երեխայի կերպարում, այնպես էլ մշտադալար եղևնին մտնում է մեր տուն` ավետելու Քրիստոսի Ծննդի ուրախությունը»:

Երկրի վրա իջավ խորհրդավոր սուրբ գիշերը` մեծ ուրախություն պարգևելով մարդկանց: Բեթղեհեմի լքված քարայրերից մեկում ծնվեց աշխարհի Փրկիչը: Ականջ դնելով հրեշտակների երգեցողությանը` հովիվները փառաբանում և երախտագիտություն էին հայտնում Աստծուն, հետևելով ուղեցույց աստղին` մոգերը հեռավոր արևելքից շտապում էին` խոնարհվելու Աստվածային Մանկանը: Ոչ միայն մարդիկ, այլև քարայրը շրջապատող ծառերն ու ծաղիկներն էին յուրովի մասնակցում մեծ խորհրդին: Նրանք ուրախ տարուբերվում էին` ասես խոնարհվելով Օրհնյալ Մանկանը: Բոլորն էլ ցանկանում էին տեսնել նորածին Փրկչին. ծառերն ու թփերը տարածում էին իրենց ճյուղերը, ծաղիկները` բարձրացնում գլուխները` ջանալով տեսնել քարայրի ներսը:
Բոլորից երջանիկ էին քարայրի մուտքի մոտ կանգուն երեք ծառերը, նրանց լավ տեսանելի էր մսուրը և այնտեղ պառկած Մանուկը` շրջապատված հրեշտակների դասով: Այդ ծառերն էին` սլացիկ արմավենին, հրաշալի բուրող ձիթենին և համեստ, կանաչ եղևնին: Եվ ահա լսվեց հետևյալ խոսակցությունը.
— Գնանք մենք էլ խոնարհվենք Աստվածային Մանկանը և նրան մատուցենք մեր նվերները, — ասաց ձիթենին` դիմելով արմավենուն:
— Ինձ էլ տարեք ձեզ հետ, — ամաչկոտ ասաց համեստ եղևնին:
— Ո՞ւր` մեզ հետ, — արհամարհանքով նայելով նրան` հպարտորեն ասաց արմավենին:
— Իսկ դու ի՞նչ նվեր կարող ես տալ Աստվածային Մանկանը, — ավելացրեց ձիթենին: — Դու ի՞նչ ունես. միայն ծակող ասեղներ և զզվելի կպչուն խեժ:
Լռեց խեղճ եղևնին և հնազանդորեն ետ քաշվեց` չհամարձակվելով մտնել քարայր:
Սակայն հրեշտակը լսեց ծառերի խոսակցությունը, տեսավ թե արմավենու և ձիթենու հպարտությունն ու գոռոզությունը, թե եղևնու համեստությունը: Հրեշտակը խղճաց եղևնուն և կամեցավ օգնել նրան:
Փարթամ արմավենին խոնարհվեց Մանկանը և Նրան տվեց իր շքեղ պսակի լավագույն տերևը.
— Թող այն Քեզ զովություն պարգևի շոգ օրերին, — ասաց նա:
Իսկ ձիթենին խոնարհեց իր ճյուղերն ու հոտավետ յուղ կաթեցրեց, և ամբողջ քարայրը լցվեց անուշ բույրով:
Եղևնին հետևում էր նրանց տխուր, սակայն` առանց նախանձի:
«Նրանք իրավացի են, ինչպե՞ս կարող եմ համեմատվել նրանց հետ: Ես այնքան խեղճ եմ, չնչին, արդյո՞ք արժանի եմ մոտենալու Աստվածային Մանկանը», — մտածում էր նա:
Սակայն հրեշտակն ասաց նրան.
— Քո համեստությամբ ինքդ քեզ նվաստացնում ես, սիրելի եղևնի, սակայն ես քեզ կմեծարեմ և քույրերիցդ ավելի լավ կզարդարեմ:
Եվ հրեշտակը երկնքին նայեց, մութ երկինքը փայլեց պայծառ աստղերով: Հրեշտակը նշան արեց, և աստղերը մեկը մյուսի ետևից սկսեցին թափվել ցած, ուղիղ եղեևնու կանաչ ճյուղերի վրա, և շուտով եղևնին փայլեց վառ կրակներով: Իսկ երբ Աստվածային Մանուկն արթնացավ, Նրա ուշադրությունը գրավեցին ոչ թե քարայրի սքանչելի բույրը և արմավենու շքեղ հովհարը, այլ փայլփլուն եղևնին: Մանուկը նայեց եղևնուն, ժպտաց և թաթիկները մեկնեց դեպի եղևնին: Հրճվեց եղևնին, սակայն չհպարտացավ, չմեծամտացավ և իր ողջ փայլով ջանաց լուսավորել ստվերում կանգնած ձիթենուն և արմավենուն: Չարին նա պատասխանեց բարով: Իսկ հրեշտակը տեսավ դա և ասաց.
— Սիրելի եղևնի, դու բարի ես, և դրա համար էլ կպարգևատրվես: Ամեն տարի այդ նույն ժամանակ դու կզարդարվես լույսերի փայլով, և թե երեխաները, թե մանուկները կուրախանան` նայելով քեզ: Եվ դու, համեստ, կանաչ եղևնի, այսուհետև կդառնաս Սբ. Ծննդյան ուրախ տոնի խորհրդանիշը:
Աղբյուրը

Առաջադրանք

Ուրիշ ի՞նչ պատմություններ գիտես եղևնու մասին։

Լեգենդը տոնածառի մասին

Ավանդության համաձայն, առաջին տոնածառը Գերմանիայում է առաջացել։ Պատմությունը կապված է Սուրբ Բոնիպասի հետ, որը քրիստոնեական քարոզիչ էր։ Սուրբ Բոնիպասը մի օր շրջում էր անտառում և տեսավ, որ մարդիկ հավաքվել էին մի հսկայական ծառի շուրջ՝ այն համարելով աստծո կերպար։ Մարդիկ զոհեր էին մատուցում այս ծառին՝ իրենց աստվածներին պաշտելու համար։

Սուրբ Բոնիպասը որոշեց կտրել այդ ծառը՝ ցույց տալու համար, որ միայն Աստված է արժանի պաշտամունքի։ Նա բարձրացավ ծառին, և հանկարծ ծառը ընկավ։ Այդ պահին մի փոքրիկ մշտադալար ծառ դուրս եկավ ծառի կտրած տեղից։ Սուրբ Բոնիպասը մտածեց, որ սա Աստծո նշանն է, և ասաց, որ այս փոքրիկ ծառը կլինի նոր հավատքի խորհրդանիշը՝ Աստծո լույսի և սիրո նշան։

Այդ ժամանակից հետո, մարդիկ սկսեցին իրենց տներում զարդարել մշտադալար ծառեր՝ որպես Սուրբ Ծննդի խորհրդանիշ, և ավանդույթը տարածվեց ամբողջ Եվրոպայում։

Այս լեգենդը կապ ունի առաջին տոնածառի հայտնաբերման հետ՝ որպես քրիստոնեական հավատքի խորհրդանիշ։

Բառարանով գտիր ընդգծված բառերի հոմանիշները:

Ուրախություն – երջանկություն, զվարճություն

Պարգևել – տալ, ապահովել

Փառաբանում – գովաբանություն

Երախտագիտություն – շնորհակալություն

Մոգ – կախարդ, գուշակ

Յուրովի – յուրահատուկ

Տարբերվել – առանձնանալ

Տարածել – մեկնել, փռել

Ջանալ – աշխատել, ձգտել

Մաղթանքներ՝

Մաղթում եմ կյանքը լի լինի ժպտալու առիթներով, հաջողությամբ և կատարվեն բոլոր երազանքները։

Մաղթում եմ, որ ամանորը բերի շատ առողջություն և խաղաղություն։

Մաղթում եմ այս տարին լինի ամենահիշվող և հաջողակ տարին։

Անտառի մի խորհրդավոր բացատում ապրում էր մի փշատերև ծառ: Անտառի ծառերից ոչ մեկը նրա հետ ընկերություն չէր անում: Գարնանը բոլոր ծառերը բողբոջում էին, տերևակալում, զար-արվում ծաղկաթերթերով, մեկը մյուսին զարմացնում իրենց ծաղիկների բուրմունքով, իսկ փոքրիկ փշատերևը  զարմացած նայում էր, թե ինչպես էին բոլոր ծառերը պես-պես զգեստներ հագնում, սոսափում ու պարծենում իրենց  գեղեցկությամբ…

Բայց երբ եկավ աշունը, նրանց տերևները թափվեցին, իսկ առաջին ձյան հետ նրանք մերկացան ու տխուր լռեցին: Միայն փոքրիկ փշատերևն էր, որ կանաչ ու դալար կանգնած էր մնացել…

Շուտով Նոր տարի էր… Անտառի բնակիչները պատրաստվում էին Նոր տարվան…Նրանք ուզում էին շատ գեղեցիկ դիմավորել Ձմեռ Պապիկին և որոշում են զարդարել փշատերևին։ Ամեն մեկը տարբեր բաներ է բերում. սկյուռիկը բերում է ընկույզ և կաղին, ոզնին՝ չորացրած սնկեր, իսկ նապաստակը իր մայրիկից խնդրում է փոքրիկ գազարներ։

Շատ շուտով տոնածառը շքեղ տեսք է ստանում, գազանիկներն ուրախանում են, իսկ փշատերևը հուզված նայում է շուրջը։  Նա երջանիկ էր, սակայն զգում էր, որ բոլոր ծառերը տխուր են։

Գիշերը, երբ բոլոր գազանիկները պառկում են քնելու, նա բվին խնդրում է, որ իր խաղալիքների կեսը տանի և կախի մյուս ծառերի Ճյուղերից։ Հաջորդ օրը, երբ Ձմեռ պապը գալիս է անտառ, տեսնում է, որ  բոլոր ծառերը գեղեցիկ զարդարված են։ Նա զարմացած հարցնում է. «Իսկ ո՞վ է զարդարել անտառի մյուս ծառերը»: Փշատերևը համեստորեն լռում էր: Այդ ժամանակ բուն որոշեց ամեն ինչ պատմել Ձմեռ պապիկին: Ձմեռ պապը շոյեց փշատերևի դալար փշիկները և ուրախացած բացականչեց.

«Այսօրվանից քեզ կկոչենք տոնածառ: Դու բոլորին տոն ես պարգևել: Դու աշխարհի ամենաբարի ծառն ես»:    

Հնչեցին Նոր տարվա զանգերը, երկնքում վառվեցին ամանորյա աստղիկները, փաթիլ-փաթիլ ձյուն եկավ և անտառի բոլոր բնակիչներն ու ծառերը Ձմեռ պապի հետ դիմավորեցին Նոր տարին: Նրանք հասկացան, որ անտառում բոլորն էլ կարևոր են, որ պետք է սիրով ապրեն անտառում, որ ոչ մեկն անտառում չպետք է «քիթը վեր ցցի»…  

Առաջադրանքներ:

Անծանոթ բառերը դուրս գրիր, բառարանով բացատրիր:

Տեքստի ընդգծված բառերում գծիկների փոխարեն լրացրու բաց թողնված տառերը։ Գրելուց հետո բառարանով ինքդ քեզ ստուգիր։

Ինչու՞ Ձմեռ պապը փշատերևին «Տոնածառ» անվանեց: Որովհետև նա բարի էր ուրիշ ծառերի հանդեպ և տոն պարգևեց նրանց։

Բնութագրեք փշատերևին 3 հատկանիշով: Հոգատար, բարեհոգի, առատաձեռն։

Ինչո՞վ էին աշնանը պարծենում անտառի ծառերը: Նրանց գեղեցիկ, ծաղկած տերևները թափվում էին։

Ըստ քեզ` ինչո՞ւ եղևնին իր խաղալիքները կախեց մյուս ծառերից։ Որովհետև նա խղճաց նրանց  նրանց և չուզեց առանձնացված զգալ իրեն։

1. Ո՞ր երևույթներն են կոչվում ֆիզիկական։ Որոնց ընթացքում նոր նյութ չի ավելանում

1. Ո՞ր երևույթներն են կոչվում քիմիական ։ Որոնց ընթացքում նոր նյութեր են ավելանում

1. Հետևյալ երևույթներից որո՞նք են ֆիզիկական՝
2. մոմի այրվելը,բաժակի կոտրվելը,եղյամի առաջացումը, ջրի եռալը,լուցկու այրվելը, կաթի թթվելը։ Բաժակի կոտրվելը, մոմի այրվելը, ջրի եռալը:

1. Բերե’ք ֆիզիկական երևույթի օրինակներ։ Մարդկանց շարժը, բաժակի կոտրվելը

1. Բերե’ք քիմիական երևույթի օրինակներ։ Կաթի թթվելը, ժանգը

1. Քիմիական երևույթների ժամանակ ի՞նչ փոփոխություններ են կատարվում նյութի հետ։ Հոտի փոփոխում, գույնի փոփոխում, լույսի կլանում, էներգետիկայի կլանում

1. Ո՞ր քիմիական ռեակցիաներն են անվանում քայքայման։ Որոնց ընթացքում մի բարդ նյութից առաջանում են մեկ կամ միքանի պարզ նյութ

1. Ո՞ր քիմիական ռեակցիաներն են անվանում միացման ։ Որոնց ընթացքում երկու կամ միքանի նյութերից առաջանում է նոր բարդ նյութ

1. Էլեկտրական հոսանքի ազդեցությամբ ջուրը տրոհվում է ջրածնի և թթվածնի։Ի՞նչ քիմիական ռեակցիա է տեղի ունենում։ Քայքայման

1. .Բերվածներից որո՞նք են միացման ռեակցիա։
   ա) C+O2 =CO2 բ)CH4=H2+C
   գ)H2+S=H2S. դ) FeS=Fe+S

1. Բերե’ք քայքայման ռեակցիայի օրինակներ։ Ջրի քայքայումը

1. Բերե’ք միացման ռեակցիայի օրինակներ։ Երկաթի սուլֆիդի առաջացումը

1. Ի՞նչ է այրումը։Ի՞նչով է ուղեկցվում այն։ Այրումն օքսիդացման ռեակցիա է: Այրման համար անհրաժեշտ պայման է թթվածնի առկայությունը: Սովորաբար, որպեսզի այրում տեղի ունենա, հարկավոր է նյութը տաքացնել մինչև նրա բռնկվելը:

1. Որո՞նք են այրման առաջացման պայմանները։ Թթվածնի առկայությունը և առարկայի մինչև անհրաժեշտ աստիճանը տաքացումը։ Թթվածնի առկայությունը և առարկայի մինչև անհրաժեշտ աստիճանը տաքացումը։

1. Հրդեհը հանգցնելու ի՞նչ միջոցներ գիտեք։

1.  Խուճապի չմատնվել:
2.  Անմիջապես զանգահարել 1−01:
3.  Փորձել մարել կրակը կրակմարիչով կամ այլ միջոցներով:
4.  Իմացի՛ր նաև, շիկացած մետաղի  վրա չի՛ կարելի ջուր լցնել: Այդ դեպքում ջրից անջատվում է ջրածին, որի այրումից  մեծ քանակությամբ ջերմություն է անջատվում: Հրդեհը չի դադարի, այն ավելի շատ կտարածվի:
5. Մի՛ փորձիր հանգցնել վառվող բենզինը, նավթը, կերոսինը ջրով։ Դրանք ջրից թեթև են և, մնալով նրա մակերևույթին, կշարունակեն այրվել:
6. Չլցնել ջուր բաց էլեկտրալարերի վրա:

1. Ո՞ր նյութերն են կոչվում օքսիդներ:

1. Ի՞նչ բաղադրություն ունեն աղերը: Կատրիոն, Անիոն։

1. Ի՞նչ բաղադրություն ունեն հիմքերը: Հիդրօքսին

1. Ի՞նչ տառով են նշանակում ուժը: F

1. Ո՞ր ուժն է կոչվում առանձգականության ուժ: Այն ուժը, որն առաջանում է մարմնի դեֆորմացիայի ժամանակ և աշխատում է վերականգնել մարմնի սկզբնական ձևն ու չափերը, կոչվում է առաձգականության ուժ:

1. Ե՞րբ են առաջանում մարմինների ձևափոխություն: Մարմինը դեֆորմացնելիս առաջանում է ուժ, որը ստիպում է նրան վերականգնել իր սկզբնական ձևն ու չափերը:

1. Ուժի չափման միավորը ի՞նչպես է կոչվում: Նյուտոն։

1. Ի՞նչ է մարմնի կշիռը: Այն ուժը, որով մարմինը Երկրի ձգողության հետևանքով ազդում է անշարժ հորիզոնական հենարանի կամ ուղղաձիգ կախոցի վրա, կոչվում է մարմնի կշիռ։

1. Ո՞ր երևույթն են անվանում տիեզերական ձգողությունը: Երբ տիեզերքում ձգողության ուժը տարբերվում է երկիր մոլորակի ուժից:

1. Ո՞ր ուժն է կոչվում ծանրության ուժ:
2. Այն ուժը,որով Երկիրն է դեպի իրեն ձգում որև մարմին,կոչվում է ծանրության ուժ:

Սուրբծննդյան առակ

Կար, չկար, մի կոշկակար կար: Նա կորցրել էր կնոջը և ուներ փոքրիկ որդի: Սուրբ Ծննդյան նախօրեին տղան ասում է հայրիկին.
-Փրկիչն այսօր մեզ հյուր կգա:
-Դե՛, հերիք է քեզ, — չի հավատում հայրը:
-Ա՛յ, կտեսնես, կգա: Նա հենց ինքն է  այդ մասին հայտնել երազումս:
Սպասում է տղան իր թանկագին հյուրին, պատուհանից է նայում, բայց ոչ ոք չի երևում: Եվ հանկարծ նա տեսնում է, թե ինչպես են երկու  տղա ծեծում մեկ ուրիշ տղայի, իսկ վերջինս նույնիսկ չէր էլ դիմադրում: Կոշկակարի տղան վազում է փողոց, քշում նեղացնողներին  և տուն բերում  ծեծված տղային: Հոր հետ կերակրում են տղային, լողացնում, մազերը հարդարում, և կոշկակարի տղան ասում է հորը.
-Հայրիկ, ես երկու զույգ կոշիկ ունեմ, իսկ իմ նոր ընկերոջ մատները դուրս են եկել  կոշիկներից: Ես կտամ նրան իմ կաճյակները,  չէ որ դրսում շատ ցուրտ է: Այսօր նաև տոն է:
-Դե, ինչ կարող եմ ասել, թո՛ղ քո կամքը լինի,-համաձայնում է հայրը:
Նրանք նվիրում են  կաճյակները, և տղան,  ուրախությունից  շողալով, գնում է տուն:
Անցնում է որոշ ժամանակ, իսկ կոշկակարի տղան պատուհանից չի հեռանում. սպասում է Փրկչին: Հանկարծ տան մոտով մի աղքատ է անցնում և խնդրում.
— Բարի մարդիկ, վաղը Սուրբ Ծնունդն է, իսկ ես երեք օր է` հացի փշուր անգամ բերանս չեմ դրել, կերակրե՛ք, հանուն Քրիստոսի:
-Արի՛ մեզ մոտ, պապիկ, -պատուհանից կանչում է տղան, -թող Աստված քեզ առողջություն տա:
Կոշկակարն ու տղան կերակրում են, խմեցնում են ծերունուն, և ծերունին ուրախ հեռանում է նրանցից:
Իսկ տղան դեռ  սպասում է Քրիստոսին և  սկսում է անհանգստանալ:
Գալիս է գիշերը , փողոցում վառվում են լապտերները, սկսվում է ձնաբուքը:
Եվ հանկարծ կոշկակարի որդին գոռում է.
-Հայրիկ, այնտեղ` սյան մոտ,  ինչ-որ կին է կանգնած`փոքրիկ երեխայի հետ: Նայի՛ր`  ինչպես են մրսում խեղճերը:
Տղան դուրս է վազում և  կնոջը երեխայի հետ բերում  իրենց խրճիթը:
Կերակրում են նրանց, խմեցնում,  և տղան ասում է հորը.
-Ու՞ր պետք է նրանք գնան այս ցրտին: Նայիր, թե դրսում ինչ բուք է: Հայրիկ,  թող նրանք մեր տանը գիշերեն:
-Բայց մեզ մոտ որտե՞ղ  գիշերեն,- հարցնում է  հայրը:
-Այ այսպես` դու բազմոցին, ես` սնդուկին , իսկ նրանք` մեր մահճակալին:
-Թո՛ղ այդպես լինի:
Վերջապես բոլորը պառկում են  քնելու: Երազում տղան տեսնում է, որ  իր մոտ է գալիս Փրկիչը և քնքշքորեն ասում.
-Ի՛մ սիրելի զավակ: Եղի՛ր երջանիկ քո ողջ կյանքում:
-Աստված, իսկ ես Քեզ ցերեկն էի սպասում, — զարմանում է տղան:
Իսկ Աստված ասում է.
-Ես երեք անգամ ցերեկով եկել եմ քեզ մոտ, և երեք անգամ էլ դու Ինձ ընդունել ես: Այնպես, որ  ավելի լավ չէր էլ կարելի պատկերացնել:
-Աստված, ես չեմ էլ իմացել: Բայց ե՞րբ:
-Չգիտեիր, բայց, միևնույն է, ընդունել ես: Առաջին անգամ դու ոչ թե տղային ես փրկել չարագործ տղաների ձեռքից, այլ` Ինձ, ինչպես  ես եմ մի ժամանակ ընդունել  չար մարդկանց թքածներն ու  խոցերը, այդպես էլ դու …Շնորհակալ եմ քեզ, սիրելիս:
— Տեր, իսկ ե՞րբ ես Դու երկրորդ անգամ այցելել, չէ որ ես աչքս պատուհանից չէի կտրում,- հարցնում է կոշկակարի որդին:
-Իսկ երկրորդ անգամ ոչ թե աղքատը, այլ Ես էի եկել ձեր ընթրիքին: Դու հայրիկի հետ հացի  չորուկները կերաք, իսկ Ինձ տվեցիք տոնական կարկանդակը:
-Իսկ երրո՞րդ անգամ, Տեր: Ես Քեզ գոնե երրորդ անգամ կճանաչեի:
-Իսկ երրորդ անգամ Ես նույնիսկ գիշերել եմ ձեզ մոտ մայրիկիս հետ:
-Ինչպե՞ս թե:
-Մի անգամ մենք ստիպված էինք Հերովդեսից փախչել Եգիպտոս: Եվ դու Իմ մայրիկին գտար սյան մոտ ու բերեցիր  ձեր տուն: Եղի՛ր երջանիկ,  ի՛մ հարազատ, հուր- հավիտյան:
Առավոտյան տղան արթնանում  և առաջին հերթին հարցնում է.
-Իսկ որտե՞ղ է այն կինը երեխայի հետ:
Նայում է, իսկ տանը արդեն ոչ ոք  չկա: Կաճյակները, որոնք նա երեկ խեղճ տղային էր նվիրել, կրկին անկյունում էին, սեղանին դրված էր ձեռք չտված տոնական կարկանդակը: Իսկ սրտում այնպիսի  աներևակայելի ուրախություն էր, ինչպիսին երբեք չէր եղել:
Թարգմանությունը` Կարինե Պետրոսյանի:
Աղբյուրը

Փիրըլ Բաք. Սուրբ Ծնունդի օրվա առավոտը

Նա վեր թռավ քնից միանգամից: Ժամը չորսն էր. դա այն պահն էր, երբ հայրը միշտ արթնացնում էր իրեն`միասին կթելու կովերը: Զարմանալիորեն պահել էր իր մանկության օրերի սովորությունը: Հիսուն տարի անց, երբ հայրն արդեն երեսուն տարի էր չկար, արթնանում էր ճիշտ ժամը չորսին: Նա թեև վարժվել էր շուռումուռ գալուց հետո քնել նորից, բայց այդ օրը Ս. Ծնունդ լինելով՝ աչքին քուն չէր գալիս:

Ի՞նչն էր նրան դրդում արթուն մնալ այդ գիշեր. մտքով ետ գնաց ժամանակի խորքը, մի երևույթ, որն հաճախ էր կրկնվում նորերս: Տասնհինգ տարեկան էր ու դեռևս ապրում էր հոր ագարակում: Սիրում էր հորը, թեև դա չէր ընկալել մինչև Ս. Ծնունդին քանի օր մնացած մի գիշեր, երբ ակամայից ունկնդիր եղավ հոր խոսքերին՝ ուղղված մորը.

– Մերի, չեմ սիրում Ռոբին արթնացնել առավոտը շուտ: Տղան աճում է արագ, պետք ունի քնի ու հանգստի: Պիտի տեսնես, թե որքան խորն է քնում: Երանի կարողանայի գործն անձամբ տնօրինել:

– Ադամ, դու հո չես կարող մենակ ամեն բան անել,- լսեց մոր զրնգուն ձայնը,- հետո, նա արդեն երեխա չէ, ժամանակն է, որ օգնի քեզ:

– Հա,- պատասխանեց հայրը դանդաղելով,- բայց նրան արթնացնելուց նեղվում եմ:

Այս խոսքերը լսելիս, մի ներքին ձայն հուշեց նրան, որ հայրը սիրում է իրեն: Ելնելով հարազատության զգացումից, նա երբևէ չէր մտածել այդ ուղղությամբ: Ոչ հայրը, ոչ էլ մայրը չէին արտահայտում իրենց սերը երեխաների նկատմամբ: Այդպիսի նրբությունների ժամանակ չկար, ագարակի աշխատանքը կլանում էր նրանց ուշքն ու միտքը:

Հիմա, երբ գիտեր՝ հայրը սիրում է իրեն, առավոտյան այլևս չպիտի ժամանակ կորցներ կամ ստիպեր հորը կրկին արթնացնելու իրեն: Այդ օրվանից, նա վեր էր կենում, կույրի պես խարխափելով՝ հագնվում. աչքերը փակվում էին, բայց, այնուամենայնիվ, վեր էր կենում:

Եվ, տասնհինգ տարեկան հասակում, երբ Ս. Ծնունդին նախորդող օրվա երեկոյան պառկեց քնելու, սկսեց մտածել վաղվա տոնական օրվա մասին: Չունևոր լինելով՝ նրանց ողջ ուրախությունը իրենց ձեռքով բուծած հնդկահավն ու մոր պատրաստած աղած մսով կարկանդակն էր: Քույրերը ձեռագործ նվերներ էին պատրաստում, իսկ հայրն ու մայրը գնում էին պետքական իրեր. գուցե, ոչ միայն գործի հագուստ, այլ երբեմն՝ նաև գրքեր: Ինքն էլ տնտեսում և յուրաքանչյուրի համար գնում էր նման բաներ: Իսկ այս անգամ ցանկանում էր հոր համար ավելի մեծ նվեր անել: Տաս-սենտանոց իրերի խանութից արդեն գնել էր մի փողկապ և մինչև անկողին մտնելը դա համարում էր բավական հարմար մի նվեր:

-Հայրի’կ,- հարցրել էր մի անգամ, երբ փոքր էր,- ի՞նչ է մսուրը:

-Դա հենց գոմն է,- պատասխանել էր հայրը,- ինչպիսին մերն է:

Ուրեմն Քրիստոսը ծնվել էր գոմում, և գոմ էին եկել մոգերը…

Մտքերը նրան հանգիստ չէին տալիս: Իսկ ինչո՞ւ ինքն էլ, հենց գոմում, անակնկալ չմատուցի հորը՝ նվերի անվան տակ: Նա կարող է արթնանալ ժամը չորսից շուտ, ծածուկ գնալ գոմ ու սկսել կիթը: Ամեն ինչ կանի մենակ, կկթի, կմաքրի, և երբ հայրը գնա աշխատելու կտեսնի եղածն ու կանրադառնա, թե ում ձեռքի գործն է: Հայացքն հառած աստղերին, նա մտքում ծիծաղեց յուրովի: Այդպես էլ կանի՝ անաղմուկ:

Երևի թե քսան անգամ բացեց աչքերը, վառեց լուցկին ու նայեց իր հնացած ժամացույցին՝ կես գիշեր, մեկն անց կես, երկու: Վերջապես քառորդ ժամ մնացած երեքին՝ վեր կացավ ու հագնվեց: Անձայն ցած իջավ փայտե սան-դուղքներով ու կամացուկ դուրս սպրդեց տնից: Կովերն նայում էին իրեն քնատ ու զարմացած աչքերով: Նրանց համար էլ, դեռ շուտ էր:

Ինքը երբեք մենակ չէր կթել կովերին, սակայն դա այնքան էլ խրթին չէր թվում հիմա, որովհետև անվերջ մտածում էր հորը անանկնկալ մատուցելու մասին: Ամեն օրվա պես, հայրը կարթնացնի իրեն և, մինչև ինքը շորերը հագնի, կգնա գոմ նախապատրաստելու աշխատանքը՝ կբացի դուռն ու կմոտենա վերցնելու երկու դատարկ թիթեղե մեծ կաթնամանները: Բայց դրանք արդեն լցված կլինեն կաթով ու դրված կաթնատանը:

– Էս ի՞նչ է, գրողը տանի,- կբացականչի հայրը զարմացած:

Նա ժպտաց ու շարունակեց կթել եռանդով. կաթը երկու շիթառատ հոսքով լցվում էր դույլի մեջ փրփրալից ու բուրումնավետ:

Կթելու նախկին դժվար գործողությունը կատարվում էր շատ ավելի դյուրին: Դա, այժմ, իր մեջ պարունակում էր ավելի մեծ խորհուրդ. դա նվեր էր իրեն սիրող հոր համար: Չհասկացավ, թե ինչպես ավարտեց աշխատանքը: Երկու կաթի ամանները լցված էին բերնեբերան: Խնամքով ծածկեց ամանները, փակեց կաթնատան դուռն ու չմոռացավ գցել սողնակը:

Վերադառնալով իր սենյակը, նա հազիվ հասցրեց մթության մեջ հանվել ու նետվել անկողնու մեջ. արդեն լսվում էր հոր վեր կենալու աղմուկը: Վերմակը քաշեց գլխին, որպեսզի խլացնի իր արագ շնչառության ձայնը: Դուռը բացվեց.

– Ռոբ,- կանչեց հայրը,- ստիպված ենք վեր կենալ, որդիս, նույնիսկ Ս. Ծնունդի օրը:

– Շատ լավ,- ասաց ինքը քնկոտ:

Դուռը փակվեց: Պառկած ծիծաղում էր ինքն իրեն. մի քանի րոպեից հայրը կիմանար ամեն բան: Սիրտը հուզմունքից պատրաստ էր դուրս թռչել մարմնից: Րոպեներն անցնում էին դանդաղ՝ տաս, տասնհինգ, չգիտեր ինչքան, երբ լսվեց հոր քայլերի ձայնը: Դուռը բացվեց. ինքը դեռ պառկած էր:

– Ռո’բ…

– Այո, հայրի’կ…

Հայրը ծիծաղում էր տարօրինակ ծիծաղով.

– Լավ ես հիմարացրել ինձ, չէ՞,- հայրը մոտեցավ անկողնուն ու գորովալից քաշեց վերմակը:

– Դա Ս. Ծնունդի առթիվ էր, հայրիկ:

Մթության մեջ, գտավ հորն ու սեղմեց գրկին: Զգաց, թե ինչպես հոր բազուկները փաթաթվում են իր մեջքին: Նրանք չէին տեսնում իրար դեմքերը:

– Շնորհակալ եմ, տղաս, դեռ ռչ ոք նման լավ գործ չէր կատարել…

– Օ՜, հայրիկ, ուզում եմ իմանաս, որ ես լավ տղա եմ… Նա խոսք չէր գտնում արտահայտելու իր բուռն զգացումները:

Կրկին վեր կացավ անկողնուց ու հագնվեց: Հետո երկուսով գնացին բերելու տոնածառը: Ա՜խ, ինչպիսի Ս. Ծնունդ… Քիչ էր մնացել, բերկրանքից ու հպարտությունից սիրտը նորից դուրս թռչեր, երբ հայրը մորն ու երեխաներին նկարագրեց Ռոբի արածը.

– Սա երբևէ ստացած Ս. Ծնունդի իմ ամենամեծ նվերն է,- ասաց հայրը հուզված,- ես դա կհիշեմ, տղա’ս, ամեն Ս. Ծնունդի առավոտյան, քանի դեռ կամ:

Նրանք դա մտաբերում էին միասին, մինչև հոր մահը: Հիմա իր մենության մեջ հիշում էր, թե ինչպես Ս. Ծնունդի այդ օրհնյալ լուսաբացին, ինքը մենակ, կովերի հետ գոմում, իր նվերն էր պատրաստում ճշմարիտ սիրո համար:

Իսկ այս առավոտյան, նա ցանկանում էր մի կարտ գրել կնոջը և նշել, թե ինչքան շատ է սիրում նրան: Չէր հիշում վերջին անգամ երբ էր խոստովանել իր սերը, թեև սիրում էր նրան այնքան առանձնահատուկ և զորեղ, որ դա չէր զգացել նույնիսկ երիտասարդ օրերին: Կինն էլ իրեն էր սիրում, և ինքը երջանիկ էր դրանով: Կյանքի ամենամեծ հաճույքը սիրելու ունակությունն է: Իսկ սերը դեռ վառ էր իր հոգում ու սրտում:

Նա համոզված էր՝ սիրո զգացմունքն իր մեջ պահպանվել էր շնորհիվ այն բանի, որ տարիներ առաջ ընկալել էր հոր սերն իր նկատմամբ: Այդպէս է՝ սերն է ծնունդ տալիս սիրույն: Նա կարող էր նվեր տալ նորից ու նորից: Այս առավոտ, Ս. Ծնունդի այս բարեբաստիկ լուսաբացին, նույնը կանի իր պաշտելի կնոջ համար: Դա կլինի նամակի ձևով, որպեսզի կարդացվի ու մնա հավիտյան… Նա մոտեցավ գրասեղանին ու սկսեց իր սիրո նամակը ուղղված կնոջը.

«Իմ թանկագին սեր…»:

Հեղինակ՝ Փիրըլ Ս. Բաք

Առաջադրանքներ

1․ Դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր։

2․ Պատմվածքից դո՛ւրս գրիր ամենակարևոր հատվածը։
Նա համոզված էր՝ սիրո զգացմունքն իր մեջ պահպանվել էր շնորհիվ այն բանի, որ տարիներ առաջ ընկալել էր հոր սերն իր նկատմամբ: Այդպէս է՝ սերն է ծնունդ տալիս սիրույն:

3․ Ո՞րն է ստեղծագործության գլխավոր ասելիքը։
Պետք է գնահատել ծնողներին սերը և տալ նրանց այնքան սեր ինչքան իրանք են տալիս մեզ և ոչ բոլոր մարդիկ են իրենց սերը շատ արտահայտում, բայց դա չի նշանակում, որ նրանք չեն սիրում։

4․ Շարադրի՛ր մտքերդ նվեր տալու, նվիրելու կարևորության մասին։
Նվերների շնորհիվ մարդիկ արտահայտում են նրանց սերը այն մարդու հանդեպ ում նվիրում են։ Մարդիկ իրար նվերներ են նվիրում, երբ կարևորում և սիրում են միմյանց

5․ Ստեղծագործական աշխատանք՝ «Մի նվերի պատմություն»․․․

Մի նվերի պատմություն

Մի փոքրիկ քաղաքում ապրում էր մի աղջիկ, անունը Աննա: Նա շատ էր սիրում իրեն շրջապատող աշխարհը, բայց ամենից շատ՝ նրա մտքում ապրում էր մի հատուկ ցանկություն՝ նվեր ստանալու: Աննան միշտ երազում էր, որ գալիք ծննդյան օրը իր սիրելի մորաքույրն իրեն կտա ամենատարբերվող նվերը՝ ինչ-որ մի բան, որ կփոխի իր կյանքը:

Եվ ահա, եկավ օրը: Աննան բացեց մորաքույրի կողմից ուղարկված փաթեթը: Նվերը սահմռկեցնող չէր, բայց նրա մեջ կար մի փոքրիկ դաշույն՝ արեւոտ դեղին ծաղիկներով։ Աննան թարթեց աչքերը և մի պահ չհասկացավ, թե ինչու այդ նվերը հատուկ էր: Բայց մի քանի րոպե հետո նա հասկացավ։ Այս փոքրիկ դաշույնը, չնայած իր համեստ տեսքին, պարունակում էր մեծ ուժ՝ այն հիշեցնում էր նրան, որ ամեն նվերը, լինի մեծ թե փոքր, իրականում սերն ու հոգատարությունն են։

Բոլորս էլ հավատում  ենք Ձմեռ պապի գոյությանը: Այն հարցը, թե ով է Ձմեռ պապիկի նախնին, շատ վիճելի է: Նշենք սակայն, որ բոլորին հայտնի է, որ  Ձմեռ պապիկների բնակավայրը  Լապլանդիան է: Մի երկրում ձմեռ պապիկի նախնիները համարվում են տեղական գաճաճները, մեկ այլ երկրում՝ միջնադարյան շրջագայող ձեռնածուները,  իսկ մյուսում` մանկական  խաղալիքներ վաճառողները: Ձմեռ պապի կերպարը ձևավորվել է դարերի ընթացքում, և յուրաքանչյուր ազգ նրա մեջ է ներառել իր սովորույթներից ինչ-որ բան: Ձմեռ պապի կերպարների մեջ տարբերակվում է նաև միանգամայն իրական մարդու կերպար: Ձմեռ պապին ամենուր  տարբեր կերպ են անվանում:

Ձմեռ պապը կամ, ինչպես Ռուսաստանում են ասում, Դեդ Մորոզը, իսկ արևմուտքում՝ Սանտա Կլաուսը, իրականում հոգևորական է եղել: Նա հույն Ս. Նիկողայոս (Նիկոլայ) հայրապետն է, ով ծնվել է Պատարում (ներկայիս Թուրքիայի Անթալիայի տարածքում), եկեղեցական կրթություն ստացել, և դառնալով եպիսկոպոս՝ Միր քաղաքում բարեգործությամբ է զբաղվել։

ԺամանակինՆիկողայոսըշրջել է տնետուն և չքավոր ընտանիքների պատուհաններին գումար կամ նվերներ դրել: Կա նաև ավանդություն, որ Սուրբ Նիկոլայն աղքատ աղջիկների (ովքեր արդեն հասուն էին ամուսնանալու համար, սակայն օժիտ չունեին) տների ծխնելույզներից ոսկեդրամներով լցված փոքրիկ պարկեր էր նետում։

Սանտա Կլաուսը հոլանդական տառադարձմամբ Սուրբ Նիկոլայի անվան խեղաթյուրված տարբերակն է: Այնպես որ, Ձմեռ պապի նվերները մանուկներն իրենց անմեղությամբ ընդունում են որպես պարգև Աստծուց:

Մորոզը սլավոնական աստվածություն է՝ ձմեռային ցրտի տիրակալը։ Մորոզի կինն ինքը Ձմեռն է։ Դեդ Մորոզի կերպարը վերջնականապես ձևավորվել է ԽՍՀՄ-ում։ Այդ ժամանակահատվածում նա թոռնուհի է ձեռք բերել, ով դարձել է պապիկի անբաժանելի ուղեկիցը։ Ձմեռ պապի կերպարը ծագել է հենց այստեղից։
Մի այլ զրույցի համաձայն էլ Ռուսաստանում նրա նախնին համարվել է արևելասլավոնական սառույցի հոգին: Այդ ժամանակվանից, երբ Ռուսաստանում սկսել են նշել Նոր տարին, տներում հայտնվում էր ծեր պապիկը` մորուքով և երկարաճիտ կոշիկներով: Մի ձեռքով նա բռնում էր պարկը` նվերներով լի, իսկ մյուսով`  իր  փայտը:  Ժամանակի ընթացքում Ձմեռ պապը թոռնիկ ունեցավ`Ձյունանուշիկին, որն էլ օգնում էր նրան բաժանել նվերները և պատմել հեքիաթներ: Ձմեռ պապիկի  զգեստը նույնպես միանգամից  չի առաջացել: Սկզբում նրան պատկերացնում էին  թիկնոցով: 19-րդ դարի սկզբներին  Հոլանդիայում  նկարեցին նրան բարեկազմ` խողովակավոր ծխնելույզին, որտեղից նա  նվերներ էր  գցում  երեխաներին: Նույն դարի վերջերին նրան հագցրեցին  կարմիր գույնի մուշտակ `մորթիով: Եվ  վերջապես անգլիացի Տենիլը ստեղծեց բարեհոգի ծերուկի կերպարը, որն այսօր հայտնի է բոլորին` մեկին` Սանտա Կլաուս, մյուսին` Ձմեռ պապ անվանումով: Ի դեպ, նշենք նաև, որ գոյություն ունի նույնիսկ Ձմեռ պապերի ակադեմիա: Իսկական Ձմեռ պապը գիտի բազմաթիվ հումորներ և անեկդոտներ, հանելուկներ և խաղեր, երգ ու պար: Կեսգիշերի 12 զանգերի  ընթացքում նա հասցնում է մտնել բոլոր տները և դնել  նվերները բարձերի տակ, տոնածառի տակ և  ամենաանսպասելի տեղերում: Ամբողջ տարին մինչ ամանորյա գիշերը նա ապրում է հեռավոր հյուսիսում: Ու թեև ոչ բոլորն են հավատում,որ Ձմեռ պապիկ գոյություն ունի,բայց յուրաքանչյուրն էլ ուրախանում է` տեսնելով  այդ բարի ծերուկին, որը, չնայած իր տարիքին, պարում է, ուրախացնում բոլորին:
Ի դեպ, գյումրեցիները հայտնաբերել են Հայաստանի Ձմեռ պապի բնակության վայրը: Նրանք հայտարարել են, որ  հայ Ձմեռ  պապը բնակվում է Շիրակի մարզի Ամասիայի շրջանում:

Ձմեռ պապիկին տարբեր երկրներում տարբեր կերպ են  անվանում՝ Հայաստանում՝  Ձմեռ պապ  կամ Կաղանդ պապ, Ղազախստանում՝ Այազ Աթա, Կարելիայում՝ Պակկայնե, Վրաստանում՝  Թովլիս Բաբուա, Լիտվայում՝  Սյանիս Շալտիս,  Ադրբեջանում՝ Շախտա Բաբա,  Բրազիլիայում՝ Պապայ Նոյել, Բելգիայում՝ Սուրբ Նիկոլայ, Իտալիայում՝  Բաբբո     Նատալլե, Նորվեգիայում՝  Յուլենիսսեն,  Հոլանդիայում՝ Սանդերքլասս, Չինաստանում՝ Շանդան Լաոժեն,  Թուրքիայում՝  Նոյել  Բաբա, Ֆինլանդիայում՝  Յոլլոպուկկի, Ֆրանսիայում՝ Պեր Նոյել և այլն:

Առաջադրանք:
Գրիր, թե ուրիշ ինչ պատմություններ գիտես Ձմեռ պապիկի մասին:

1. Սուրբ Նիկոլայի հրաշք գործելու պատմությունը. Կա պատմություն, որ մի անգամ Սուրբ Նիկոլայը երեք տղաների փրկեց, որոնք բանտարկված էին և սպասում էին մահապատժի։ Նա համոզեց թագավորին նրանց ազատ արձակել։ Այս պատմությունը դարձավ բարության և արդարության խորհրդանիշ։

2. Ձմեռ պապի օգնականները. Նիդեռլանդներում Սանտա Կլաուսը ճանապարհորդում է իր օգնականների՝ Սև Պետերի հետ, որոնք օգնում են բաժանել նվերները։ Այս ավանդույթը ժամանակակից աշխարհում որոշ քննարկումների տեղիք է տալիս։

3. Սանտա Կլաուսի փղշտացի նամակները. Հյուսիսային բևեռում Ձմեռ պապի վերաբերյալ պատմություններում նշվում է, որ երեխաները նամակներ են գրում Սանտային, որոնք հավաքվում են հատուկ փոստային բաժանմունքում։ Այս ավանդույթը մինչ օրս պահպանվում է տարբեր երկրներում։